Vườn mái, bất kể quy mô nào, đều là thứ cảnh quan được serviced, dù cho chúng có được thiết kế tinh vi với cơ chế tự cân bằng sinh thái, tự cung tự cấp nguồn nước và dinh dưỡng. Chúng không vô lo như hoa cỏ ngoài đồng, mà do tiền bạc và ý chí con người tạo nên. Cho nên việc hiểu rõ ta có thể làm được gì với bao nhiêu tiền, và duy trì ra sao, khai thác thế nào nếu có…, nên được hiểu rõ.

Tuy vậy, có vẻ vẫn chưa đủ. Việc cần để minh chứng thiết thực cho ích lợi của mái xanh là làm cho chúng tiện dụng hơn với hoạt động kèm theo. Thực tế cho thấy, mức độ dễ tổn hại của cây cỏ trên vườn mái khá cao, làm cho các hoạt động đáng lẽ phải có như đi lại, nằm ngồi, mang vác, bày biện, di dời hầu như bị ngăn trở. Có thể nói, vườn chỉ để nhìn, bởi thực tế có nhiều giải pháp tối ưu hơn nếu chỉ giải quyết việc chống nóng, giảm bức xạ và quản lý nước mặt.
Tại Việt Nam, đã có không ít các quảng bá hữu ích về việc phủ xanh mái nhà ở, công trình công cộng, thương mại. Tuy nhiên, việc hiện thực hóa là một nan đề, nhất là đối với đa số người dân đô thị không có thói quen vườn tược. Thêm vào đó, những tâm lý ám ảnh bởi cái nóng nực, bừa bộn thường thấy đối với các khoảng sân thượng này, khiến hầu như ít ai có nhu cầu lên mái làm gì cả. Cái gì cần khuất mắt là đưa lên sân thượng, nơi có màn trình diễn khét lẹt của đội quân bồn nước và dàn nóng. Trong khi đó, cư dân căn hộ cao tầng hiểu rõ mỗi mét vuông patio, ban công đáng giá ngang với mọi mét vuông trong nhà, và thứ đẩy giá trị penthouse lên cao ngất trời, là sở hữu một roof terrace.

Ước muốn về một khu vườn xanh mướt vừa ở ngay trước mắt mọi con người đô thị, nhưng cũng vừa (cứ thế) xa xôi như Babylon hư ảo vậy. Họ không thể delete cái khẩu vị xanh mướt ra khỏi ước vọng thường ngày, trong khi luôn có những nghi hoặc, rào cản về những why & how.

Vậy nên, với từng đó nhu cầu cho một mảnh sân thượng đang bỏ lửng, trước tiên hãy chắc chắn bạn có thời gian, và gắn nó với một công năng nhất định, thứ có thể tạo ra chi phí để duy trì, ví dụ các hoạt động farming, wellness, F&B, venue… Nếu chỉ đơn thuần là khoảng sân thượng nhà ở với vài vuông cỏ, vài bụi cây đủ cho một góc xanh thư giãn, hãy tìm cho mình một cái cớ để leo lên nóc nhà trước đã.

IFA chia sẻ một vài kinh nghiệm sơ lược, dễ hiểu, cho việc tạo dựng một mảnh green roof tùy nhu cầu:

Phủ xanh

– Nên sử dụng hệ extensive roof, với độ dày tổng thể đất, cát lót tối đa150mm trên nền vải địa, vỉ thoát nước và bạt chống thấm.
– Chọn các loại cỏ, cây bụi địa phương, dễ sống và ít sâu bệnh.
– Loại cỏ gừng Thái có thể phù hợp cho nhu cầu đi lại, đỡ cắt cỏ. Tuy nhiên, để tăng khả năng tổ chức hoạt động, nên sử dụng đá trải lối đi xen kẽ với các loại cỏ mịn. Biên dạng đá vát cạnh kỷ ha tự do sẽ tốt hơn trong việc lèn chặt vào cỏ hơn là các dạng hình học.

– Cân đối mật độ cỏ, tiện cho đi lại thoải mái, kê đồ đạc và di chuyển chúng dễ dàng nhưng vẫn đủ liều lượng mảng xanh.
– Chọn vật liệu lối đi có bề mặt thẩm thấu, rút nước, nhẹ. Ví dụ: Đá núi lửa.
– Các vùng cần tập trung người thường xuyên, và có bóng râm, có thể thay cỏ bằng các loại đá mi, đá cốt liệu granito, sỏi, vẫn đảm bảo bề mặt thẩm thấu không đóng rắn, không bức xạ nhiệt và khá thân thiện.

Cây trồng

– Phân biệt cây trồng với thảm phủ xanh. Chúng không nên được trồng giống nhau. Đừng tham đất dày và đa dạng cây trồng trên đó.
– Bạn có thể trồng cây vào chậu vải, vừa kinh tế vừa nhẹ, và sinh thái, và đa dạng kích cỡ, tách biệt thổ nhưỡng cho đa dạng cây trồng.

– Nếu sân đủ rộng cho cây lớn, có thể sử dụng chậu cứng có tích hợp các khe ngàm cho forklift nhỏ, để dễ dàng di chuyển khi cần.
– Chọn các cây thuộc họ thường xuân, kiểng lá, các loại hoa bốn mùa như Dừa Cạn. Mười Giờ, Hoa Giấy, Hồng tỉ muội…

– Cây leo cáp ( Huỳnh Đệ, Trang Leo, Hoàng Hôn…), cây dây rũ ( Cúc Tần, Sơn Liễu…) cho các mảng che chắn các phần bao cảnh không đẹp, tạo bóng mát theo buổi.

– Các giải pháp chống thấm bề mặt mái đều không hiệu quả bằng loại bạt hồ cảnh quan HDPE trên nền tạo dốc tốt, dễ dàng thay thế.
– Hệ tưới tự động là không nhất thiết, trừ phi quá rộng. Tưới cây cũng chill lắm nhé!

Good luck from Infinitive Architecture.